DECANTEREN OF KARAFFEREN?
Karafferen en decanteren: twee verschillende termen voor het overschenken van een fles wijn in een karaf. Wat is het verschil tussen deze twee termen? Welke wijnen decanteer of karaffeer je en waarom zou je dat eigenlijk moeten doen (of juist niet)? Syrah Etc. legt uit.
Bij karafferen schenk je de wijn over in een karaf met als doel de wijn uitgebreid in contact te laten komen met zuurstof. Dat betekent dat de fles dus ook best een beetje uit de losse pols in de karaf geschonken mag worden. Door het contact met de zuurstof tonen de aroma’s in de wijn zich sneller en meer. Dat kan bijvoorbeeld een positief effect hebben op wijnen die nog erg gesloten zijn (waarbij de aroma’s zich dus nog nauwelijks tonen) en op kwaliteitswijnen jonger dan 1 jaar. Bij karafferen denken veel mensen in eerste instantie aan rode wijnen, maar ook sommige witte wijnen kunnen er beter en rijker van smaak van worden. Denk hierbij vooral aan complexe witte wijnen zoals bijvoorbeeld sommige hogere witte Bourgognes en Rieslings.
Decanteren doe je met oudere, gerijpte wijnen en vintage ports die in de loop der tijd depot (bezinksel in de fles) hebben opgebouwd. Ook nu wordt de wijn overgeschonken in een karaf, maar het doel is nu om de wijn te scheiden van het depot. De fles moet in dit geval voor het decanteren een paar uur rechtop staan, zodat het depot de tijd heeft om naar beneden te zakken. Hierna wordt de fles voorzichtig geopend en langzaamaan zachtjes in de karaf geschonken. Men stopt met overschenken als het depot in de buurt van de hals van de fles komt, zodat dit niet ook in de karaf belandt. Het is daarom handig om bij het overschenken een lichtbron (lamp, kaars) achter de fles te hebben staan, zodat het depot goed in de gaten gehouden kan worden. Alhoewel het primaire doel van decanteren dus het scheiden van wijn en depot is, komt de wijn ook in dit geval onvermijdelijk in contact met zuurstof. Dit kan voor oude wijnen soms problemen opleveren. Deze ontwikkelde wijnen hebben namelijk zeer delicate aroma’s die door het contact met zuurstof deels verloren kunnen gaan. De laatste fruitaroma’s kunnen bijvoorbeeld vervliegen, de tannines kunnen teveel afnemen en de alcohol kan de smaak gaan overheersen. Kortom de mogelijkheid bestaat dat de wijn uit balans raakt en minder rijk van smaak wordt. Niet zo verwonderlijk dus dat decanteren zowel fervente voor- als tegenstanders kent.
Mocht je zelf nou ook eens willen experimenteren met het effect van karafferen of decanteren, zorg er dan voor dat de karaf die je gebruikt in elk geval goed schoon en geurloos is. Heb je geen karaf en wil je toch je wijn graag karafferen of extra beluchten, dan is eventueel een schone, geurloze kan of maatbeker ook nog een oplossing. Daarnaast zijn er in diverse wijn-/kookwinkels en online speciale schenktuiten te koop, die je wijn tijdens het inschenken voorzien van een flinke slok lucht. Op iets kleinere schaal kun je het effect van zuurstof op een wijn ook uittesten door de wijn in een ruim glas te schenken en de wijn uitgebreid rond te walsen in het glas. (Wellicht overbodig te vermelden dat je het glas dan natuurlijk vooral niet te vol moet schenken.)
Het van tevoren ontkurken danwel openschroeven van de fles en deze zo enige tijd laten staan heeft overigens maar heel beperkt effect, aangezien de oppervlakte van de wijn die blootgesteld wordt aan zuurstof bij deze methode minimaal is…
(maart 2014)