GEPROEFD: NIEUW NIEUW-ZEELAND

Als er één wijnland is dat me de laatste jaren keer op keer weet te verrassen, dan is het wel Nieuw-Zeeland. Mijn eerste kennismaking jaren geleden met Nieuw-Zeelandse wijn kwam, hoe kan het ook anders,  in de vorm van de voor dit land zo typerende stuivende Marlborough Sauvignon Blanc. Wat een ontdekking vond ik dat, het was liefde op het eerste gezicht.

Iedereen met enige ervaring in de liefde (of in de wijn, of beiden) weet dat een dergelijke ‘crush’ natuurlijk absoluut nog geen garantie is voor het ontwikkelen van een mooie relatie. Mijn tweede grote ontdekking deed mij echter vermoeden dat Nieuw-Zeelandse wijnen en ik wel eens een mooie toekomst samen zouden kunnen hebben:  Pinot noir. Destijds pas mondjesmaat verkrijgbaar, maar de fruitige, elegante stijl van Nieuw-Zeelandse Pinot noir (vooral de steviger variant uit Martinborough) maakte dat ik definitief verkocht was.

Vele Sauvignon blancs en Pinot noirs later en inmiddels wel aardig bekend met deze smaken, wist Nieuw-Zeeland me op een proeverij opnieuw compleet te verrassen met een grote variatie aan wijnen die nu juist eens niet gemaakt waren van deze twee druiven. Nieuw-Zeeland bleek namelijk veel meer moois te bieden: Riesling, Chenin blanc, Gruner Veltliner, Pinot gris, Gewurztraminer, Merlot, Cabernet Sauvignon, Malbec en mijn twee grootste ontdekkingen van die proeverij: de spannende, volle en toch tegelijk heerlijk frisse Chardonnays uit Hawkes Bay en de prachtige elegante zwarte peper Syrahs van de Gimblett Gravels.

Inmiddels zijn we zo’n twee jaar verder en ben ik door de nodige proefervaringen en wijnopleidingen nog wat ‘verwender’ geworden op wijngebied. Toch wist Nieuw-Zeeland mij tijdens een uitgebreide proeverij op de Wine Professional afgelopen januari alweer positief te verrassen, ditmaal met regionale variatie en ouderingspotentieel.

Allereerst viel mij tijdens deze proeverij op dat er voor wat betreft Sauvignon blancs veel meer aandacht is gekomen voor (sub)regionale verschillen.  Voor de overbekende, stuivende asperge-grapefruit-passiefruit ‘Marlborough stijl’ Sauvignon blanc worden doorgaans druiven uit de verschillende subregio’s van Marlborough geblend. Dat die subregio’s echter duidelijk eigen smaakkenmerken hebben, bleek uit de geproefde verschillen tussen een aantal single vineyard Sauvignons: meer aroma’s van rijp en tropisch fruit in Wairau en groenere, kruidiger tonen uit Awatere.  Daarnaast viel op dat deze single vineyard wijnen een net wat ingetogener geur en een grotere complexiteit hadden dan de ‘standaard’ Marlborough Sauvignon blanc, uiterst interessant proefmateriaal dus voor wie meent de Marlborough Sauvignon onderhand wel te kennen.  

Wat regionale verschillen kunnen doen met een druif bleek ook eens te meer bij het proeven van Sauvignon blanc uit Hawkes Bay: veel ingetogener van geur, lagere zuren, een duidelijke bittertoon en aroma’s die meer naar appel neigen. Tel daarbij op dat veel producenten ook experimenteren met een (klein of groter) likje hout in hun Sauvignon blanc en met rijpen op de lie, en het moge wel duidelijk zijn dat Nieuw-Zeelandse Sauvignon blanc ondanks zijn grote bekendheid nog flink kan verrassen, nu en in de komende jaren.

Er is echter veel meer dan Sauvignon blanc in Nieuw-Zeeland: ontdekking nummer 2 was de grote smaakvariatie binnen Riesling en Pinot gris. Riesling uit Awatere (Marlborough) was strak droog met mooie zuren, Riesling uit Waimea Plains in Nelson juist off-dry, met wederom mooie zuren maar ook een duidelijk restzoet, tonen van citroen en honing en een goede balans. Eenzelfde variatie bleek binnen de Pinot gris wijnen: deze liepen van een strakke, ingetogen, mooi elegante stijl en een wat fruitiger (peer) en kruidiger versie, beiden uit Marlborough, tot een verrassend uitbundig fruitige Pinot gris uit Nelson met aroma’s van zeer rijpe meloen en perzik, een kruidige toets en haast iets zoetigs.

Dat deze beide druiven een dergelijk gevarieerd smakenpalet vertonen is op zich natuurlijk geen wereldnieuws, gezien het grote verschil tussen bijvoorbeeld een Italiaanse Pinot grigio en een Elzas Pinot gris en de diversiteit van Riesling wijnen wereldwijd. Wat daarentegen wèl opvallend was, was enerzijds de grote variatie aan smaken en wijnstijlen binnen één wijnland (helemaal als je denkt aan de uniforme stijl van Sauvignon blanc die Nieuw-Zeeland lange tijd gehanteerd heeft) en anderzijds, ondanks deze grote variatie, een soort gemeenschappelijk onderliggend ‘Nieuw-Zeelands karakter’.  Lastig om dit karakter exact onder woorden te brengen, maar termen als puur, frisheid, ‘crisp&clean’ en elegante expressiviteit komen als eerste naar boven. Toekomstige proeverijen zullen zeer waarschijnlijk bijdragen aan een concretere formulering.

De laatste ontdekking van deze proeverij brengt mij terug bij de Pinot noir. Dat ook dit fijne druifje duidelijk regionaal karakter kan tonen was mij in voorgaande proeverijen al duidelijk geworden: in hoofdlijnen fiks fruitig (kersen, frambozen) in Marlborough, meer bessen en kruidigheid (en soms iets vegetaal) in Central Otago en donkerder fruit met duidelijker tannines en meer structuur in Martinborough. Revolutionair aan deze proeverij was echter dat ik nu eens niet alleen jonge Pinot noir van hoogstens 2 à 3 jaar oud te proeven kreeg, maar ook meer geouderde exemplaren.  En een beetje ouderen, dat blijken deze wijnen verrassend goed te kunnen. De 2007 Villa Maria Seddon Vineyard (Marlborough) was mooi genuanceerd met naast de nog altijd duidelijke kersenaroma’s ook leer, licht animale tonen en een serieus karakter.  De 2006 Julicher Pinot noir (Martinborough) verraste nog meer met zijn aardse tonen, blauwe bes, tabak, iets boersigs, mooie tannines en een goede complexiteit.

Kortom: zoals in een goede relatie blijft Nieuw-Zeeland mij nog altijd met enige regelmaat positief verrassen. Er zijn veel spannende en innovatieve ontwikkelingen gaande, dus wat mij betreft is dit echt een wijnland om te volgen en de komende jaren goed in de gaten te houden (bij grote voorkeur met het proefglas in de hand).  Al was het alleen maar om alle ontwikkelingen op vinificatiegebied (rijpen sur lie, bâtonnage, zeer divers houtgebruik etc. etc.), om het in de komende jaren nader te ontdekken ouderingspotentieel van vele wijnen en om de experimenten met wéér andere druivenrassen (waaronder Sauvignon gris). Het promotiebureau voor Nieuw-Zeelandse wijnen hanteert al enige jaren de mijns inziens uiterst passende slogan ’Pure Discovery’ en dit jaar is daar de slogan ‘More discoveries in every sense’ bijgekomen. Of die slogan net zo passend is zal blijken, een goede teaser is het in elk geval. Ik ben benieuwd….

(maart 2015)